Χαρακτηριστικό γνώρισμα των Πυγμαίων, είναι το χαμηλό τους ανάστημά το οποίο δεν ξεπερνά το 1.40 μ., κάτι που τους καθιστά ως τον πιο μικρόσωμο λαό του πλανήτη.
Υπαρχουν πολλοί διαφορετικοί 'Pygmy' λαοί - για παράδειγμα, οι Bambuti, οι Batwa, οι Bayaka και οι Bagyeli ( 'Ba - "σημαίνει" άνθρωπος ") - που ζουν διασκορπισμένοι σε μια τεράστια περιοχή στην κεντρική και δυτική Αφρική, στη Λαική Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), στο Κονγκό (Μπραζαβιλ), το Καμερούν, την Γκαμπόν, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Ρουάντα, το Μπουρουντί και την Ουγκάντα. Σε πολλά σημεία έχουν αναγνωρισθεί ως οι
πρώτοι κάτοικοι της περιοχής. Οι διαφορετικές ομάδες Pygmy μιλούν εξίσου διαφορετικές γλώσσες, κυρίως σε σχέση με εκείνες των γειτονικών μη Pygmy λαών. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές λέξεις, οι οποίες είναι κοινές ακόμη μεταξύ Pygmy φυλών που μπορεί να βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση , υπονοώντας ότι έχουν ένα κοινό στη γλώσσα και στο παρελθόν. Μια από αυτές τις κοινές λέξεις είναι το όνομα του δάσους πνεύμα, Jengi.
Είναι κάτοικοι των δασών και γνωρίζουν το δάσος, τα φυτά και τα ζώα πολύ καλά. Οι άνθρωποι αυτοί ζουν από το κυνήγι ζώων όπως αντιλόπες, χοίρους και πιθήκους, από την αλιεία, αλλά και συγκεντρώνοντας μέλι, άγριες γλυκοπατάτες, μούρα και άλλα φυτά. Για αυτούς, το δάσος είναι μια ευγενική προσωποποίηση θεού, ο οποίος προβλέπει τις ανάγκες τους.Οι κοινότητες των πυγμαίων έχουν πολύ στενούς δεσμούς μεταξύ τους ανταλλάσσοντας τις καλλιέργειές τους με άλλα αγαθά και μέσω αυτής της διαδικασίας κοινωνικοποιούνται και διατηρούν αρμονικές και ειρηνικές τις σχέσεις τους με τις υπόλοιπες φυλές. Οι οικογένειες των πυγμαίων ζουν σε καλύβες σε σχήμα θόλου, που κατασκευάζονται από φύλλα δέντρων. Τα στρώματα είναι επίσης κατασκευασμένα από φύλλα. Σε αυτές τις καλύβες κοιμούνται πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον γύρω από μια φωτιά, που τους προστατεύει από το κρύο και την υγρή ατμόσφαιρα.
Ο πολιτισμός των πυγμαίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το τραγούδι, τη μουσική και το χορό και συμμετέχει όλη η κοινότητα. Εκτός από τις φωνές τους, χρησιμοποιούν για μουσικά όργανα τύμπανα, φλογέρες, τα πόδια, καμπάνες, (molimo), το στόμα bows, thumb πιανα, κλπ. Τα ρούχα (mulumba) είναι ζωγραφισμένα με όμορφα αφηρημένα μοτίβα. Αντιστέκονται ακόμη στον δυτικό τρόπο ένδυσης διατηρώντας την παράδοσή τους ακμαία και ζωντανή.
Κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου το 2003 στο Κονγκό, οι Πυγμαίοι αντιμετώπισαν πολύ σοβαρά προβλήματα γιατί οι αντίπαλες φυλές (ομάδες) θεωρούσαν τους Πυγμαίους εμπόδιο και γι?αυτό το λόγο αρκετοί σφαγιάστηκαν. Παρουσιάστηκαν και κρούσματα κανιβαλισμού με αποτέλεσμα ένα μέλος της φυλής Mbuti να ζητήσει από το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ να αναγνωριστεί ο κανιβαλισμός ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Σήμερα ο πληθυσμός των πυγμαίων έχει περιοριστεί κατά πολύ κυρίως λόγω των εμφυλίων πολέμων αλλά και της αποψίλωσης των δασών.